Dünya'nın En Az Turist Çeken Ülkesine Yolculuk

         Ülkeye havayolları aracılığı ile gidildiği gibi ülkemiz kara sınırlarıyla geçmek de mümkün İran'a. Ağrı, Van, Hakkari gibi illerden geçiş yapabiliyorsunuz. Uçağımız yaklaşık 2,5 saatte varıyor Tahran'a. İran, 1639 Kasr-ı Şirin anlaşmasından bu yana sınırlarımızın bir ülke. Tahran'la birlikte, Tebriz'e de Türkiye'den direkt uçuşlar bulunmaktadır. Ayrıca İzmir, Isparta ve Ankara'dan da Tahran'a uçak seferleri mevcut! Seferlerde doluluk oranları çok yüksek, bazı zamanlar yer bulmak bile zor olabiliyor. (Özellikle yaz aylarında)

        Dünya nüfuslarına oranla en genç ülkelerden biridir, ülkede %50 oranla 24 altı genç bulunmaktadır. İran, dünyanın en dağlık ülkelerinden biridir, dağlarda hiç ağaç ve yeşillik yok! Çıplak dağlar uzayıp gidiyor, ülkenin güneyinde ise çöl var. Binaların neredeyse Ayetullah Humeyni ve Hamaney'in resimleri bulunuyor, devlet dairelerinde de aynı şekilde...

       İran | Irak Savaşında ölenlerin de resimleri çizilmiş yine duvarlara.. Böylece onlar hatırlanıyor, yaad ediliyor. İran'ın hemen hemen her şehrinde bu resimlere rastlamak mümkün! 8 yıl süren anlamsız savaşı unutmaları mümkün değil İran'lıların...

Bu çocuk da savaşta ölenler arasında

           İran'dan Türkiye'ye yılda yaklaşık 1,5 ila 2 milyon turist gelmektedir fakat işin diğer boyutuna bakacak olursak, tüm dünya genelinden İran'a dünya genelinden yılda yaklaşık sadece 500,000'den az turist gelmektedir! Üç ay içerisinde vizesiz bir şekilde de İran içerisinde kalabilir bir Türk vatandaşı... Aynı durum İran vatandaşları için de geçerli.

         Ülkede Türk tv kanalları ve dizileri çok yaygın şekilde izleniyor, ülkede çanak antenler yasak olmasına rağmen neredeyse her evin çatısında muhakkak bir çanak anten buluyor; yönleri ise Avrupa'ya ve Türkiye'ye dönük.

         Türkçe, İran'ın Azerbaycanlı vatandaşları tarafından biliniyor ve kullanılıyor, Farslar tarafından da büyük ilgi gören Türkçe, ülkenin genelinde konuşulan bir dil durumunda.

        Amerika ve İsrail büyükelçiliklerinin olmadığı bir ülke İran. 36 yıl önce İranlı öğrenciler ABD Büyükelçiliği'ni işgal etti ve 71 ABD vatandaşını rehin aldı. Tam 444 gün süren rehine krizinin ardından elçilik kapatıldı. ABD ile varılan anlaşma sonrası tekrar gündeme gelen büyükelçilik binası bugün müze olarak kullanılıyor! 

        İran, ayrıca Amerikan fast food ürünlerinin giremediği bir ülke! (KFC sadece 1 gün açık kalabilmiş) Ülkede hafta sonu tatilleri perşembe ve cuma günleridir.

        Ülkede resmi para birimi Riyal olmasına rağmen halkın kullandığı para birimi Tümen'dir; Tümen, Riyal'in 1 sıfır atılmış halidir. Yani, 1 Riyal = 100 Tümen... $1 Dolar yaklaşık 32 370.00 Riyal yapıyor. Ülkede milli gelir, bir petrol ve doğal gaz üreticisi ülke olarak oldukça düşük! (Yıllık 2500-3000$ civarlarında)

        İran'da içki alımı ve satımı yasak fakat isteyenlerin içki temin etmekte çok zorlanmadıkları söyleniyor.

        Tahran 200 yıl önce küçük bir köy iken şu an 15 milyonluk nüfusu ile dünyadaki en kalabalık şehirler arasındadır, devasa genişlikteki caddelerine rağmen trafiğin de çok sıkışık olması ayrıca bir detay! Tahran'da trafiği rahatlatmak için çift ve tek plaka uygulamasına geçilmiş, merkezdeki bazı bölgelere ise her araç giremiyor, özel izin aldıktan sonra girilebilen bölgeler mevcut! Tüm bu önlemlere rağmen trafik tam bir keşme keş!  Ayrıca Tahranlı şoförler trafik kurallarından bihaber! Çizilmemiş bir araç veya kaza geçirmemiş bir araç görmek neredeyse imkansız, sinyal vermek gibi bir adetleri yok! Yayalar için karşıdan karşıya sağ geçmek, marifet bu ülkede! Bu kadar çok araç, bu kadar kalitesiz benzin de kullanılınca, haliyle Tahran havası da solunmaz hale gelmiş durumda.

        

Tahran, Sırtını El Bruz dağlarına dayamış bir şehir. Çok düzenli bir yapısı var, şehircilik ve planlama açısından Tahran modern bir kent görünümüne sahip. Doğu tarafında zenginlerin oturduğu lüks kesim yer alıyor. (Buraların havası daha güzel) Güneyde ise daha çok fakir insanlar yaşıyor. Şehrin hava kirliliğinden en çok etkilenen kesim ise çukurda kalan kesim...

        Tahran'da aileler genelde iki çocuklu, nüfus planlaması devlet tarafından teşvik ediliyor. Nüfus artış hızı %1 civarlarında.

Valiasr Caddesi

                        

       Valiasr Caddesi, Tahran'ın ve dünyanın en uzun caddelerinden birisidir. Uzunluğu 17 km'dir. Caddenin her iki yanı da ağaçlarla kaplı! Valiasr Caddesinin her iki yanından sular akıyor yaz, kış... Hem ağaçları sulamak, hem de şehri güzelleştirmek amacıyla böyle bir yola başvurulmuş. 

       Şehirde, Türkiye'deki gibi çok fazla cami göze çarpmıyor, zaten ezan sesleri de çok cılız olarak duyuluyor. O da camiye yakın olan mevkilerde... Gürül gürül ezan sesleri duyulmuyor, ezanlar 3 vakit okunuyor ve devasa boyutlarda minareleri de bulunmuyor! Genelde kubbe ile aynı boylarda yapılmış minareler. Ya da camiler minaresiz oluyor!

              

      İran'ın hemen hemen yer yerinde görebileceğiniz, aynı şekilde ve renkte sadaka kutuları bulunuyor. Tahran'da neredeyse 10 metrede bir bulunabiliyor. Ülkede dilenmek yasak, ihtiyacı olan insanlar gerekli kurumlara başvurarak bu yardımlardan alabiliyor.

  

       İran'da sadece bayanlara hizmet veren yeşil taksiler var (Şoförleri de bayan) Aile içinde erkek olsa bile bu taksilere binmesi imkansız! Bu taksiler Tahran'da çok tutuluyor, günlük kazançları ise günlük $25 /  $50 arası değişiyormuş.

        İran'da köşe başlarında para satan insanları görmek mümkün! Şaşırabilirsiniz ama gerçek... İran'da bir nevruz geleneği olarak çocuklara yeni basılmış paralar vermek zorunludur. 12,500 Tümen karşılığı 10,000 yeni basılmış tümen alabilmeniz mümkün. Arzu edenler de şah döneminden kalma eski paraları da koleksiyon niyetine alabilirler. Bunun yanında eğer şanslı iseniz eski Türk liraları bulmak bile mümkün!

       İran'ın geleneksel bir dondurması var. Neredeyse her yerde bulabileceğiniz bir dondurmadır, safran ve kaymaktan yapılmıştır. Yanına da buzlu kavun suyu içerek sıcak Tahran havasında rahatlıkla serinleyebilirsiniz. Donmuş kaymak ve safranlı dondurmayı İran dışında bulamazsınız!

        İranlılar, safranın mutluluk getirdiğine inanıyor.

        İran'ın doğal gaz ve petrolden sonra en önemli ihraç kaynağı da, meşhur el yapımı halılarıdır. İran halıları kendilerine özgü desenleri ve atılan ilmek sayılarıyla beraber, fiyatları da kendi aralarında değişiyor. Bütün halılar genelde ipekten yapılmadır. 

        Fakat aynı desen ve aynı boyutlarda olup farklı fiyatlara sahip halılar da mevcuttur (ipek olup olmamasına göre değişkenlik gösteriyor) $2600-3300 arasında. En çok alan ülkeler de Amerika, Almanya, Fransa olarak gidiyor... 

Metre karesi $1000'dan başlıyor

           Genelde İran'da cuma günü hem dini gün, hem de tatil günü olduğu için sokaklar bomboş olur. Tahran'da cuma namazı sadece ve sadece tek bir alanda kılınıyor! O da Tahran üniversitesinin içindeki geniş bir alanda! Tahran şehrinde bütün insanlar cuma namazını sadece bu alanda kılabiliyor. Tahran'da cuma namazı kılan sayısı ise bu alanı doldurabilen insan sayısı kadar! (Yani bilinmiyor)

                 İran'da çarşaf giyen kadın ve kızların sayısı giderek azalıyor, tunik veya eteklere yönelim söz konusu. Blue jean gençler arasında çok tercih ediliyor, makyajsız hemen hemen hiçbir kız göremezsiniz, saçlar fönlü ve boyalı, tırnakları da ojeli... Yüz, fondatenle kaplı, ruj da eksik edilmemiş, kimi kadınlar adeta boya küpüne düşmüş gibi rengarenk dolaşıyor! Baştaki eşarp da o kadar eğrelti duruyor ki, düştü düşecek...

  

             Dindar kesim ise başlarını tamamen kapatıyorlar. Giyim kuşamı kontrol eden polislere irşat polisleri deniyor, genelgeye uygun giyinmeyen kişileri uyarıyorlar. Genelde kavşaklarda ve halkın yoğun olduğu noktalarda nöbet tutuyorlar, uyarılara rağmen hala giyimine kuşamına çeki düzen vermeyenler karakola götürebiliyorlar! 

           Beyhaki otobüs terminalinden Türkiye'nin neredeyse tüm şehirlerine otobüs kalkıyor; İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Iğdır gibi illere otobüs bulmak çok kolay burada. Ankara'ya 36, İstanbul'a ise yaklaşık 40 saat sürüyor Tahran'dan; fiyat ise sabit, $35! Tren yolculuğu ise çok daha uzun yaklaşık 72 saat sürüyor (terör nedeniyle Ankara | Tahran seferleri belirsiz bir süreye kadar iptal edilmiştir!

         Tahran'da çekim yapmak o kadar kolay değildir, fotoğraf çekerken her an bir yerden polis çıkarak "mocebbis" yani izin sorabilir. Her an kendinizi bir karakolda, oradan da kendinizi genel merkezde bulabilirsiniz. Çekim izniniz olduğu taktirde bile "ben bilmem, merkez bilir" diyerek sizi karakola götürebilir. İzni dahi parayla aldığınız bir ülkedir! Yetki yetkisiz herkes sizi çevirip fotoğraf çekme yetkinizin olup olmadığını sorabilir...